İzmir için sıcaklar artmaya başladı, bahar mevsiminden yaza hızlı bir geçiş yaşıyoruz. Bu hafta içecekler serimi- zin son yazısı olacak. Bu konu temkinli ve soğuk tüketilen ama aynı zamanda oldukça kalorili bir grup olan gazlı içecekler ve alkolü içeriyor. Tüketirken sıklığını ve miktarını ayarlayabilirsek daha sağlıklı olacak… Artık günümüz tüketicileri çok çeşitli şekerli meyveli içecekler, hoş ‘’buzlu çaylar ’’, ithal meyveli gazozlar, sporcu içecekleri, aromalı sular (gazlı ya da gazsız ) ve enerji içecekleri arasından seçim yapabiliyor. Bu içecekler tatlı ve ferahlatıcı olduğundan ve gazoz ve kolalara daha iyi bir alternatif gibi gözüktüğünden çekici geliyor.
GAZLI VE SPORCU İÇECEKLERİ
Gazozlar, şekerli suların karbondioksitle doyurulması esasına dayanır. Şekerli suların içine lezzet ve renk verici değişik öğeler eklenerek, değişik türde gazoz elde elde edilir. Gazozlar içine konan bu lezzet vericilere göre de adlandırılmaktadır. Örneğin meyveli gazozlar, koka kola gibi…Gazozlar gibi buzlu çaylar da şekerli sıvılar olduk- larından dolayı enerji verirler. Son yıllarda yapay tadlandırıcı kullanılarak kola ve bazı soğuk çay gibi içecekler ‘kalorisiz’ veya’ 0 kalori ’ şeklinde raflardaki yerini almıştır. Asit yoğunluğu yüksek olan gazozların, çocuklarda diş çürümelerine yol açtığı bilinmektedir. Asit konsantrasyonu yüksek olan gazozların mide salgısını arttırdığı için ülsere meyilli kimselerde olumsuz etkileri vardır.
Çoğu içecekte kullanılan tatlandırıcıya bakarsak, yüksek fruktozlu mısır şurubunu görürüz. Yüksek fruktozlu mısır şurubu, mısır nişastasını önce glikoza daha sonra da kısmen früktoza dönüştüren kimyasal bir işlemle üretilir. Üretmesi ucuz,şekerden de daha tatlı, bu nedenle üreticiler daha çok kullanabiliyor, çünkü daha ekonomik…Son yıllarda yüksek fruktozlu mısır şurubu kullanımı arttığı için yetişkinlerde ve çocuklarda obezite, tip 2 diabet, insülin direnci ve diğer metabolik hastalıkların artış gösterdiği de bilinen bir gerçek.
Peki ya sporcu içecekleri ? Suya ilave olarak tadını güzelleştirmek ve vücudun su ihtiyacını daha hızlı karşılamak için şekerler ve genellikle elektrolitler olarak adlandırdığımız tuzlar içerirler. Sporcu içecekleri yoğun fiziksel aktivitelerde çocukların susuz kalmasını önleyebilir, ama vücudun su ihtiyacını gidermek için yeterli değildir ve tıpkı diğer içecekler gibi içerdikleri şekerlerle fazladan kalori verirler. Oysa suyumuz daha işe yarar ve ucuzdur.
ALKOLLÜ İÇKİLER
Alkollü içkiler, mayalanmış şekerli sıvılardan belirli yöntemlerle elde edilir. İçkilerin değişik türlerinde, değişik yoğunlukta etil alkol bulunur. Alkolün 1 gr’ı 7 kalori verir. Alkol yapımında kullanılan şekerli öğeler, meyve ve tahıllardan sağlanır. Rakı, votka, viski vs. alkol yoğunluğu yüksek iken bira ve şaraplar alkol yoğunluğu düşük olan içkilerdir. Alkol yoğun alındığında sindirim sistemine, sinir sistemine, karaciğere, dolaşım sistemine olumsuz etkiler gösterir. Karaciğer yağlanması ve lipit yapımı artar , bazı vitamin ve minerallerin ( Folik asit, tiamin ,B6 , B12 vitamini, magnezyum ,potasyum ) azalmakta ve vücutta yetersizlikleri görülmektedir. Bu durumların dışında, alkolün yemeklerde az miktarda ve seyrek olarak, genellikle bazı toplantılarda alınması sakıncalı değildir. Bira B vitamini ve enerji içerdiğinden, özellikle kırmızı şarap kan yapıcı,kanda pıhtılaşmayı önleici ve antioksidan aktivitesi olan resveratrol kaynağı olması sebebi ile miktar ayarlaması ile tüketilebilir. Biralar ve şaraplar gibi fermentasyon ürünü doğal içkiler diğerlerine tercih edilmelidir.
Güneşli bir hafta sonu dileklerimle…
İçecekler yazı dizimizde Prof.Dr. Ayşe Baysal’ın ‘Beslenme’ ve Harvard Tıp Okulu Kılavuzluğunda Ye, Oyna ve Sağlıklı Ol kitaplarından faydalanılmıştır.
YORUMLAR