Dışişleri Bakanı Hakan Fidan: Müzakerelerin somut sonuçlar verebileceğini ispatladık

Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Rusya-Ukrayna Savaşı'na ilişkin "Ya bu savaşın devamına göz yumacağız ya da bu sene içerisinde kalıcı bir barışa ulaşacağız. Müzakerelerin somut sonuçlar verebileceğini ispatladık." dedi.

Fidan, Ukrayna'nın başkenti Kiev'de Dışişleri Bakanı Andrii Sybiha ile görüşmesinin ardından düzenlenen ortak basın toplantısında konuştu.

Rusya-Ukrayna Savaşı'nda "kritik bir yol ayrımına" yaklaşıldığına ve 16 Mayıs'ta İstanbul'da yapılan barış müzakerelerine işaret eden Fidan, "Müzakerelerin başında işaret ettiğim üzere, önümüzde iki yol bulunmakta. Ya bu savaşın devamına göz yumacağız ya da bu sene içerisinde kalıcı bir barışa ulaşacağız. Türkiye açısından diyalog yoluyla adil ve kalıcı bir barışa ivedilikle ulaşılması ve savaşın sona erdirilmesi tek yoldur." ifadelerini kullandı.

Fidan, İstanbul'daki barış müzakerelerinin yeni bir başlangıç olarak değerlendirildiğini vurgulayarak, "İstanbul'da varılan takas mutabakatının süratli şekilde tamamlanması, müzakerelerin somut sonuçlar verebileceğini ispatladı. Biz İstanbul'da yakalanan ivmenin sürmesini istiyoruz." diye konuştu.

Rusya-Ukrayna müzakerelerinde bundan sonraki aşamada liderler toplantısının gerçekleşmesi ve uzun süreli bir ateşkesin hayata geçmesinin iyi olacağını belirten Fidan, şöyle devam etti:

"Sayın (Cumhurbaşkanı Recep Tayyip) Erdoğan'ın ev sahipliğinde Sayın (ABD Başkanı Donald) Trump'ın, Sayın (Rusya Devlet Başkanı Vladimir) Putin'in ve Sayın (Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir) Zelenskiy'nin, bu dört liderin bir araya gelmesiyle, İstanbul'da birincisi, ikincisi yapılan görüşmelerin aslında taçlanması mümkün olabilir diye değerlendiriyoruz."

Ukrayna'daki savaşın Avrupa güvenlik mimarisiyle ilgili birtakım soruları gündeme getirdiğini ve ABD Başkanı Trump'ın yönetime gelmesiyle Avrupa-ABD ilişkilerinde soru işaretlerine neden olan yeni bir denklemin ortaya çıktığını kaydeden Fidan, "Ama biz Türkiye olarak hep şu odağı koruduk: Savaşta yok olan şehirler, Ukrayna şehirleri; ölen insanlar, Ukrayna askerleri. Dolayısıyla bir an önce bu savaşın ortaya çıkardığı yıkıcı tesiri durdurmamız gerekiyor." ifadelerini kullandı.

Gün içinde Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy tarafından kabul edileceğini belirten Fidan, ayrıca Ukraynalı yetkililerle de bir araya geleceğini ifade etti.

Bakan Fidan, Rusya-Ukrayna Savaşı boyunca her yıl Ukrayna'yı ziyaret etmeye çalıştığını ifade ederek "Bugün yine Kiev'deyiz. İnşallah daha güzel günlerde de burada olmanın ümidiyle, duasıyla bu ziyareti yapıyorum." diye konuştu.

Ukrayna'dan önce Rusya'nın başkenti Moskova'ya yaptığı ziyarete değinen Fidan, gözlemlerini ve değerlendirmelerini Ukraynalı mevkidaşı Sybiha ile paylaştığını belirtti.

Fidan, Rusya-Ukrayna Savaşı'nın başından itibaren, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın yoğun çaba içinde olduğunu hatırlatarak "Bu çabanın bir neticesi olarak hem bizi talimatlandırması hem uluslararası aktörlerle sürekli bir iletişim içerisinde bulunması neticesinde belli mesafeleri almamız mümkün olabiliyor." ifadesini kullandı.

İstanbul'daki barış müzakerelerinin diplomatik çözüm arayışlarına yeni bir boyut kazandırdığını söyleyen Fidan, "Farklı görüşleri ve imkanları olan aktörlerin devreye girmesiyle taraflar arasındaki uzlaşma zemininin güçleneceğine inanıyoruz. Bu anlayışla Sayın Cumhurbaşkanımızın (Recep Tayyip Erdoğan) talimatıyla bir mekik diplomasi içerisindeyiz." dedi.

Bakan Fidan, Rusya tarafının 2 Haziran'da İstanbul'da görüşmelere devam etmeye hazır olduklarını bildirdiklerini hatırlatarak şunları kaydetti:

"Ukrayna'nın toprak bütünlüğüne bağımsızlığına ve egemenliğine olan desteğimiz tamdır. Biz müzakerelerin nerede gerçekleştirildiğinden ziyade savaşın yol açtığı yıkımın ve insani trajedinin sonlandırılmasına odaklanıyoruz. Tarafların İstanbul'da aldıkları ilke kararı temelinde bir sonraki turun yapılmasının mümkün olduğu görüşündeyiz. Dolayısıyla müteakip görüşmelere ev sahipliğine hazır olduğumuzu burada bir kez daha huzurlarınızda ifade etmek istiyorum."

Fidan, Ukraynalı mevkidaşı Sybiha ile ikili gündemi de değerlendirme fırsatı bulduklarını vurgulayarak "Stratejik ortağımız olan Ukrayna ile ilişkilerimiz pek çok alanda daha da derinleştirilebilir. Savaştan önce Ukrayna'yla ekonomi alanında güçlü ilişkilere sahiptik. Firmalarımız savaşın yol açtığı yeni gerçekliğe uyum sağlamakta başarılı oldular ve Ukrayna ekonomisine katkı sunma çalışmalarını sürdürdüler." diye konuştu.

Bakan Fidan, Türkiye'nin Ukrayna'nın yeniden imarına katkı sunmak istediğine işaret ederek "Benzer şekilde savunma sanayii alanındaki işbirliğimizi devam ettirmeyi ve enerji güvenliği alanında ortak çalışmalar yürütmeyi arzu ediyoruz." dedi.

Fidan, Kırım Tatar Türklerine ilişkin, "Ukrayna'yla aramızda tarihi bir bağ ve köprü oluşturan Kırım Tatar soydaşlarımız ve Kırım'daki durumla ilgili gelişmeleri de yakından takip ediyoruz. Türkiye, Kırım Tatarlarını her daim destekleyecektir." ifadelerini kullandı.

Bakan Fidan, Ukrayna ile bağların daha da güçlendirilmesini temenni ettiğini belirterek şunları kaydetti:

"Bölgesel sahiplenme anlayışıyla Ukrayna ile Rusya arasındaki savaşın bir an önce adil ve kalıcı biçimde sona erdirilmesini istiyoruz. Diliyorum ki Kiev'de gerçekleştirdiğim bu ziyaret her iki konuda da başarıya ulaşmamızı sağlar."

Fidan, Türkiye'nin, Orta Doğu, Kafkaslar ve Balkanlar'daki birçok çatışmanın çözümünde son 20 yıldır aktif rol oynadığına dikkati çekerek bölgede barış ve sükunet olduğu zaman özgürlük ve kalkınmanın gelişeceğine inandığını dile getirdi.

Rusya ile Ukrayna arasındaki savaşın durması için ne katkıda bulunabilecekleri üzerine çalıştıklarını aktaran Fidan, "İstanbul'da yeniden başlayan görüşmeler gerçekten fevkalade önemli. Bizim inancımız şu, müzakere masasında kalındığı sürece, muhakkak bir ilerleme görülebilir." dedi.

Fidan, bir önceki görüşmenin somut çıktısı olarak esir takası yapıldığına ve tarafların ateşkesle ilgili pozisyonlarını birbirine ilan etme konusunda mutabık kaldığına işaret ederek, yeni yapılacak görüşmede teknik çalışmaların büyük oranda tamamlanmış olacağını görmeyi umduğunu söyledi.

Ukrayna'daki savaş bağlamında Avrupa güvenliğiyle ilgili yapılan tartışmaların daha geniş çerçevede ele alınması gerektiğini ifade eden Fidan, "Şu anda problemi, sıkıntıyı, işgali yaşayan taraf, Ukrayna tarafı. Onu da hatırdan çıkarmamamız gerekiyor." diye konuştu.

Fidan, "Türkiye her iki tarafta olan iyi ilişkisini kullanarak barış perspektifini ilerletme, hayata geçirme konusunda da elinden geleni yapıyor." ifadesini kullanarak Rusya ve Batı arasında devam eden tarihi mücadelenin aslında tarihi bir zorunluluğu olmadığını ve bu durumun değiştirilebileceğini vurguladı.

Liderlerin barış ve dayanışma temelli yeni bir anlayışla vizyon ortaya çıkması gerektiğinin altını çizen Fidan, dünyanın, Batı'dan ve Rusya'dan böyle bir vizyonun ortaya çıkmasına ihtiyaç duyduğu değerlendirmesinde bulundu.

Ukrayna'nın NATO üyeliği meselesinin İttifak içerisinde çeşitli parametrelere sahip bir tartışma konusu olduğunu paylaşan Fidan, "Özellikle devam eden savaşın gerçekliği göz önüne alındığında, bu konu İttifak içerisinde üye ülkelerin farklı pozisyonlarla meseleye yaklaştığı bir konu. Burada da tabii İttifak içerisinde görüşmeler devam edecek." ifadelerini kullandı.

Fidan, Ukrayna'daki barışa, özgürlüğe ve istikrara ne türden bir NATO pozisyonunun daha katkı verici olacağının hep beraber tartışılması gerektiğini söyleyerek, şunları kaydetti:

"Burada Avrupa'nın, Amerika'nın, Türkiye'nin pozisyonu; üç tane pozisyonun bir şekilde bir yerde buluşması gerekiyor. Rusya'daki görüşmelerim esnasında böyle bir konuyu tartışmadım. Gündeme de açıkçası gelmedi. Bu konudaki görüşmeler devam edecek."

Bakan Fidan, ABD Başkanı Donald Trump'ın Orta Doğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff'un sunduğu son Gazze'de "geçici ateşkes" teklifiyle alakalı Katar Başbakanı ve Dışişleri Bakanı Muhammed bin Abdurrahman Al Sani ve Hamas Siyasi Büro üyeleriyle dün ayrı ayrı telefonda görüştüğünü anımsatarak tarafların bu metni değerlendirme sürecinde olduğunu aktardı.

Fidan, görüşme ve basın toplantısından önce Ukraynalı mevkidaşı Sybiha tarafından karşılanarak Anma Duvarı'na çiçek bırakmıştı.

Ukrayna Dışişleri Bakanı Sybiha konuşmasında, Bakan Fidan’ın Ukrayna'nın dostu olduğunu söyledi.

Türkiye ile Ukrayna arasındaki stratejik işbirliğine büyük önem verdiklerini kaydeden Sybiha, ikili ilişkilerin karşılıklı çıkar ve saygıya dayandığını söyledi.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın, Rusya-Ukrayna savaşını sona erdirmek için büyük çaba serf ettiğini vurgulayan Andrii Sybiha, desteklerinden dolayı Cumhurbaşkanı Erdoğan'a teşekkür etti.

Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy'nin kısa bir süre önce Türkiye'de temaslarda bulunduğunu anımsatan Sybiha, Türkiye’deki görüşmelerin verimli olduğunu dile getirdi.

Bakan Fidan ile görüşmesinde savaşı bitirmek için yapılan barış müzakereleri, tam ve koşulsuz ateşkesin sağlanması konularını ele aldıklarını aktaran Sybiha, "Tüm bu desteklerinden dolayı teşekkür ediyoruz ve bunun devam edeceğini umuyoruz." diye konuştu.

Bakan Fidan'ın Moskova temaslarının ardından Kiev'e geldiğini belirten Sybiha, toplantıda barışı yaklaştıracak adımları görüştüklerini aktardı.​​​​​​​

Andrii Sybiha, "Özelikle Sayın Bakan'la Karadeniz'in güvenliğini ele aldık. Ukrayna ve Türkiye bu alanda ortak bir tutuma sahip. Karadeniz, barışın, serbest ticaretin ve serbest seyrüseferin denizi olmalıdır."

Türkiye’nin, Ukrayna'nın egemenliği ile toprak bütünlüğüne ve Kırım Tatar halkının milli mücadelesine destek verdiğine dikkati çeken Sybiha, Türkiye'nin aynı zamanda Karadeniz’in güvenliğine önemli katkı sağlamaya devam ettiğini söyledi.

İkili görüşmede, Ukrayna'nın yeniden inşasıyla ilgili konuları da masaya yatırdıklarını aktaran Sybiha, Ukrayna'daki Türk iş dünyasına destek vermeye hazır olduklarını söyledi.

Ukrayna'nın kendi savunma imkanlarını artırmaya devam ettiklerini dile getiren Sybiha, savunma sanayisi alanında önemli başarılara imza attıklarını kaydetti.

Yerli silah üretimini yüzde 35 artırdıklarını aktaran Sybiha, böylece ordunun duyduğu ihtiyaçların yaklaşık yüzde 40'ını karşıladıklarını belirtti.

Ülkesinde savaşın sürdüğünü hatırlatan Sybiha, artık bazı ülkelerin bir yılda ürettiği kadar topçu mühimmatının Ukrayna'da bir ayda üretildiğini ifade etti.

Ukrayna'nın, ABD'nin daha önce önerdiği tam ve koşulsuz ateşkesi kabul ettiğini anımsatan Sybiha, "Top, Rusya’nın sahasında. Koşulsuz ateşkes için kararı Rus tarafı vermelidir. Bu da bize daha kapsamlı müzakereler için imkanlar yaratacaktır." dedi.

Andrii Sybiha konuşmasında, ateşkese "zorlamak" için Rusya’ya yönelik baskının devam etmesi gerektiğini belirtti.

Rusya ile müzakerelerin devam etmesi hakkında bir gazetecinin sorusunu yanıtlayan Sybiha, "Yakın zamanda Türkiye’de görüşmeler gerçekleşmişti. Biz, bu görüşmelerin devam etmesini isteriz çünkü bu savaşın bitmesini istiyoruz bu sene." diye konuştu.

Sybiha, "30, 50, 100 veya kaç gün olursa olsun" ateşkes için hazır olduklarını vurgulayarak "Ukrayna bunu sürekli konuşmak istiyor. Doğrudan Rusya ile de en son bunu heyetler arasındaki görüşmede ifade ettik." ifadesini kullandı.

Barış müzakerelerinin sürmesi için Ukrayna'nın görüşlerini Rus tarafına aktardıklarını kaydeden Sybiha, Rusya'dan ise ateşkesin sağlanmasıyla ilgili memorandumu beklediklerini ifade etti.

Bakan Andrii ​​​​​​​Sybiha, "Biz de Rus tarafından duyurulduğu gibi bir memorandumu bekliyoruz. Önce bunu bekliyoruz. Bu, Amerikan tarafına da söz verilmişti. Bu nedenle, planlanan bir sonraki toplantının anlamlı ve objektif olması için belgenin önceden alınması ve ayrılacak heyetin ilgili pozisyonları tartışma yetkisine sahip olması önemlidir." değerlendirmesinde bulundu.

Sybiha, İstanbul barış müzakerelerinde esir takası ve ateşkesin sağlanması için ilgili şartlar, Rusya ve Ukrayna devlet başkanlarının bir araya gelmesi için uygun zeminin oluşturulması hakkında konuştuklarını aktardı.

Sybiha, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in bir araya gelmesi durumunda ABD Başkanı Donald Trump'ın da bu görüşmeye katılmasından memnuniyet duyacaklarını söyledi.